Droga wypracowana jako rezultat warsztatu eksperckiego zrealizowanego z udziałem przedstawicieli/ek urzędów miast z całej Polski.
Rozpoczęcie relacji z urzędem w mniejszej miejscowości możliwe jest poprzez bezpośredni kontakt z włodarzem miasta. Na takie spotkanie można zgłosić się z konkretną propozycją działania lub ze strategią na rozwój organizacji – jednak z silnym uwzględnieniem roli urzędu we wszystkich działaniach oraz wskazania korzyści oferowanych miastu. Do takiego spotkania należy się dobrze przygotować – dobre pierwsze wrażenie możesz zrobić tylko ten jeden raz! Ważne, by osoba reprezentująca organizację wykazała pełen profesjonalizm, wyrozumiałość dla priorytetów miasta, była gotowa na konstruktywną krytykę i poszukiwanie kompromisu. Ważne jest także zaprezentowanie swojego pomysłu w spójny, esencjonalny sposób, skupiając się na wymiernych wartościach oferowanych miastu. Dużą wartością oferty będzie wskazanie perspektyw jej trwałości: w jaki sposób może ona systematycznie rosnąć, uniezależniać się finansowo i docierać do większego grona odbiorców.
Dobrym pomysłem na pierwsze kroki we współpracy z Twoim miastem/ miejscowością będzie zaoferowanie urzędowi projektu niewymagającego od urzędu wsparcia finansowego. Pomyśl więc o takiej inicjatywie, którą miasto może wesprzeć od strony promocyjnej, rzeczowej (udostępniając obiekty, przestrzenie, narzędzia) lub merytorycznej (zapewniając udział ekspertów, udzielając porad, współtworząc dokument). Działalność tego rodzaju będzie mało obciążająca pod względem odpowiedzialności dla mniej doświadczonej organizacji. Z pewnością będzie również stanowiła wartość dodaną dla urzędu, stworzy Twojej organizacji przestrzeń do zaprezentowania się od najlepszej strony, nawiązania dobrych relacji z reprezentantami samorządu, zbuduje historię instytucjonalną, dostarczy Twojemu zespołowi doświadczenia, rozpoznawalności i rozwinie Waszą siatkę lokalnych kontaktów.
Inaczej partycypacyjny. Budżet obywatelski to proces, w ramach którego mieszkańcy miejscowości mogą zgłosić swoje inicjatywy i w sposób demokratyczny wybrać te z nich, na które samorząd przeznaczy pieniądze. W ramach Budżetu każdy mieszkaniec lub mieszkanka danej miejscowości może zgłosić projekt zadania publicznego (wraz z jego opisem i szacunkowym budżetem). Najczęściej podlegają one zatwierdzeniu przez urząd, a następnie są poddawane demokratycznemu głosowaniu. Projekty o największej liczbie głosów są finansowane ze środków gminy. Ta forma realizacji swoich inicjatyw przy udziale środków miejskich jest wyjątkowa, ponieważ decyzję o jej powodzeniu podejmują nie decydenci, a mieszkańcy Twojej miejscowości. Pamiętaj jednak, by Twój projekt był dobrze przemyślany i możliwy do zrealizowania przez samorząd.
Na podstawie art. 19a Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie organizacje pozarządowe mogą wnioskować o dofinansowanie swoich działań nie tylko w otwartych konkursach ofert, proponowanych przez urząd, ale także ze swoją własną, autorską inicjatywą. Wysokość takiej dotacji nie może jednak przekroczyć 10 tys. złotych. Jest to dobry finansowy start – organizacja może zrealizować drobne wydarzenie, sprawdzić się w roli organizatora, napisać doskonałe rozliczenie finansowe i w najlepszym stylu rozpocząć systematyczne partnerstwo z jednostką samorządu terytorialnego!
Zgodnie z art. 19b Ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, inicjatywa lokalna jest narzędziem umożliwiającym samorządom realizację zadań zgłoszonych im przez samych mieszkańców. Taka inicjatywa musi dotyczyć jednego z obszarów wymienionych w wyżej wskazanym artykule. Wniosek z inicjatywy lokalnej może złożyć min. 2 mieszkańców działających wspólnie lub miejscowe NGO. Urząd zawiera z wnioskodawcami umowę na czas określony o realizację inicjatywy. To działanie realizowane jest wspólnie przez samorząd oraz wnioskodawców – obie strony muszą zobowiązać się do określonego wkładu w inicjatywę (może to być wkład finansowy, rzeczowy, praca społeczna).